Sözleşmeler Hukuku
Sözleşme Nedir
Sözleşme, hukuki işlemlerin en önemli türlerinden birini oluşturur.Bununla taraflar, kendi iradeleriyle kendi aralarında uygulanacak hukuk normunu; kendi kanunlarını koyarlar.Hukuki açıdan sözleşme kavramı,hem bir hukuki işlem hem de bir hukuku ilişkidir.
Sözleşmede Şekil
Bir iradeyi açıklamak üzere kullanılan araca,dış kalıp veya içine şekil denir.Her sözleşmenin, hukuki işlemin ve hatta irade beyanının bu anlamda bir şekli vardır.Şekilsiz bir irade beyanı olmaz.Bu sebeple, bir irade beyanının, bir hukuki işlemin veya sözleşmenin, şekle bağlı olmadığından söz edildiği zaman, bununla şekilsizlik değil, o irade beyanının, hukuki işlemin veya sözleşmenin geçerliliğinin belirli bir şekli tabi olmadığı, sözlü, yazılım veya resmi şekil türlerinden herhangi birisi ile yapılabileceği, kısaca şekil serbestisi kastedilir.Buna karşılık, şekil şartı denildiği zaman da hukuki işlemin geçerli olması, sonuçlarını meydana getirmesi için mutlaka kanun veya taraflarca öngörülen şekil içinde yapılması söz konusu olur.
Sözleşmede Şeklin Faydası
Şekil sözleşmeye kesinlik sağlar, şekil sözleşmeye açıklık getirir, şekil şartı, ispat güvenlik bir kolaylığı getirir, aleniyet ve güven sağlar.
Şekil Şartına Uyma
Kanunun öngördüğü şekle uygun olarak yapılmayan bir sözleşme, geçerli değildir. Gerçekten, Borçlar Kanunu m.11/2’ye göre kanunun öngördüğü bir şeklin kapsam ve sonuçları hakkında başka bir hüküm kurulmamışsa, bu şekle uyulmadan yapılan sözleşme geçerli olmaz.
Geçersiz sözleşme
Sözleşmeyi geçersiz kılan sebepler; sözleşmenin içeriğinin imkansız, hukuka ve ahlaka aykırı olması, tarafların her ikisinin veya yalnız birisinin ayırt etme gücüne ve dolayısıyla sözleşme ehliyetine sahip olmaması, şekil şartına uyulmaması, muvazaa, gerekli icazetin verilmemesi ve bazı iptal davalarıdır.
Sözleşmelerde Muvazaa
Muvazaa, iki tarafın gerçek iradesi ile beyanları arasında istenerek meydana getirilen bir uygunsuzluk( danışıklılık) halidir.Bir sözleşmenin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın sözleşmenin gerçek niteliğini gizlemek için kullandıkları isim ve deyimlere bakılmayarak onların birbirine uygun gerçek iradelerini aramak gerekir.
Sözleşmelerde Gabin (Aşırı Yararlanma)
Bir sözleşmede karşılıklı yapılacaklar(ivazlar) arasında açık bir dengesizlik bulunduğu takdirde, eğer bu nispetsizlik, zarar görenin darda bulunmasından veya düşüncesizlik veya tecrübesizliğinden yararlanılarak meydana getirilmiş ise, zarar gören bir yıl içinde bu sözleşmeyi iptal ettiğini bildirmek suretiyle verdiğini geri isteyebilir.